Hoàng bá, còn được gọi là nghiệt mộc, là một loại cây có nhiều tên khác nhau như sơn đồ, hoàng nghiệt, nguyên bá, nghiệt bì. Cây này có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y học truyền thống và đương đại. Hoàng bá được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng bệnh lý như viêm màng não, lỵ trực trùng, viêm phổi, viêm âm đạo do trùng roi, viêm tai giữa mủ, viêm xoang hàm mạn tính. Liều dùng và cách dùng của hoàng bá có thể thay đổi tùy theo mục đích điều trị và đối tượng sử dụng. Tuy nhiên, cần chú ý không sử dụng hoàng bá trong trường hợp có tiền sử dị ứng hoặc khi không thích hợp với tình trạng sức khỏe hiện tại. Hoàng bá có tính vị đắng, cay, và có tác dụng kháng khuẩn, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.
Tên khác
– Nghiệt mộc, sơn đồ, hoàng nghiệt, nguyên bá, nghiệt bì
Công dụng
– Viêm màng não, lỵ trực trùng, viêm phổi, lao phổi, viêm âm đạo do trùng roi, viêm tai giữa mủ, viêm xoang hàm mạn tính.
Liều dùng – Cách dùng
– Dùng trong: Liều lượng mỗi ngày từ 6 – 16g dưới dạng sắc uống hoặc tán bột làm hoàn
– Dùng ngoài: Sắc nước rửa hoặc tán bột đắp ngoài da
Không sử dụng trong trường hợp sau
– Kiêng dùng trong các trường hợp không có hỏa, tiêu lỏng nhiều lần trong ngày do hư hàn, tỳ vị kém tiêu hóa, tiêu chảy do tỳ vị hư yếu, kém ăn.
– Người bị dị ứng với thành phần của hoàng bá cũng không nên dùng.
Lưu ý khi sử dụng
– Sử dụng Hoàng Bá quá mức có thể gây vàng da sơ sinh và kernicterus (một rối loạn chức năng não do bilirubin). Một số biện pháp phòng ngừa như theo dõi bilirubin và hemoglobin vẫn cần thiết cho những bệnh nhân mắc bệnh tan máu bẩm sinh. Mặt khác, việc hạn chế PCS là đối với đối tượng có nguy cơ tăng nặng của bệnh vàng da sơ sinh và kernicterus.
Tác dụng không mong muốn
– Tương kỵ
– Hoàng bá kỵ can tất
Dược lý
– Tính vị: vị đắng, cay, tính hàn, không chứa độc
– Quy kinh: Kinh Thận,Tỳ, Bàng quang
– Chiết xuất từ hoàng bá có tác dụng kháng khuẩn rõ rệt đối với các chủng vi khuẩn gram âm, gram dương
– Ức chế hoạt động của một số loại nấm gây bệnh da liễu
– Hoàng bá cũng có tác dụng ức chế nhẹ đối với trùng roi
– Thử nghiệm trên động vật bị cao huyết áp kết quả hoàng bá có tác dụng hạ áp rõ rệt
– Thành phần myreen trong quả có thể giúp long đờm ở chuột được thí nghiệm
– Chất phellodendrin thể hiện khả năng ức chế thần kinh trung ương ở chuột được thực nghiệm. Ngoài ra, chất này gây liệt cơ nhưng có tác dụng yếu.
– Hoạt chất obacunon trong hoàng bá làm tăng khả năng co bóp của các cơ trong ruột trên thỏ trong phòng thí nghiệm.
Bảo quản
– Dược liệu đã qua chế biến rất dễ bị sâu mọt, nấm mốc và biến màu. Vì vậy, nên bảo quản cẩn thận trong hộp kín, để nơi khô ráo.
Đặc điểm
– Cây to cao có thể tới 10-25m, vỏ thân dày, sần sùi màu nâu xám ở mặt ngoài, màu vàng tươi ở mặt trong. Lá kép long chim lẻ có từ 5-13 lá chét. Hoa đơn tính màu vàng lục mọc thành chùy ở đầu cành. Quả chín màu tím đen.
Xem thêm sản phẩm có chứa hoạt chất
An Nhiệt Yoocool – Hỗ trợ thanh nhiệt, giúp giảm các biểu hiện nóng trong do nóng nhiệt.
