Viêm phế quản là khi đường dẫn đến phổi của bạn (khí quản và phế quản) bị viêm và chứa đầy chất nhầy. Bạn bị ho dai dẳng khi cơ thể cố gắng loại bỏ chất nhầy. Cơn ho có thể kéo dài từ hai tuần trở lên. Viêm phế quản cấp thường do virus gây ra và tự khỏi. Viêm phế quản mãn tính không bao giờ hết triệt để nhưng có thể kiểm soát được.

Viêm phế quản là gì?

 Viêm phế quản là tình trạng viêm đường dẫn khí dẫn vào phổi của bạn. Khi đường thở của bạn (khí quản và phế quản) bị kích thích, khi đó nó sẽ sưng lên và chứa đầy chất nhầy, khiến bạn ho. Cơn ho có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần. Đó là triệu chứng chính của viêm phế quản. Virus là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm phế quản cấp tính. Khói thuốc và các chất kích thích khác có thể gây viêm phế quản cấp tính và mãn tính.

Các loại viêm phế quản là gì?

• Viêm phế quản cấp tính thường do nhiễm virus và tự khỏi sau vài tuần. Hầu hết mọi người không cần điều trị viêm phế quản cấp tính
• Viêm phế quản mãn tính nếu bạn bị ho có đờm hầu hết các ngày trong tháng trong ba tháng trong năm. Kéo dài ít nhất hai năm. Nếu bạn bị viêm phế quản mãn tính, bạn có thể có nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). 

Yếu tố nguy cơ 

Bất cứ ai cũng có thể bị viêm phế quản, nhưng nguy cơ sẽ cao hơn nếu:

• Hút thuốc hoặc ở gần người hút thuốc.
• Bị hen suyễn, COPD hoặc các tình trạng hô hấp khác.
• Bị GERD (trào ngược dạ dày thực quản).
• Bị rối loạn tự miễn hoặc các bệnh khác gây viêm.
• Môi trường sống bị ô nhiễm không khí (như khói hoặc hóa chất).

Các triệu chứng của viêm phế quản là gì?

Ho dai dẳng kéo dài từ 1 đến 3 tuần là triệu chứng chính của bệnh viêm phế quản. Ho có đờm hoặc ho khan. Bạn cũng có thể nghe thấy tiếng rít khi thở (thở khò khè).

Bạn có thể có các triệu chứng khác, bao gồm:

• Khó thở (khó thở).
• Sốt.
• Sổ mũi.
• Mệt mỏi 

Những xét nghiệm nào sẽ được thực hiện để chẩn đoán viêm phế quản?

Không có bất kỳ xét nghiệm cụ thể nào để chẩn đoán viêm phế quản, nhưng bạn có thể được kiểm tra các dấu hiệu khác. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Ngoáy mũi: Bác sĩ sử dụng một que có đầu mềm (gạc) trong mũi của bạn để kiểm tra virus, như COVID-19 hoặc cúm.
• X-quang ngực. Nếu ho kéo dài, bạn có thể chụp X-quang phổi để loại trừ các tình trạng nghiêm trọng hơn. Bác sĩ sẽ sử dụng máy để chụp ảnh tim và phổi. Họ sẽ tìm dấu hiệu của các bệnh khác có thể gây ra các triệu chứng của bạn.
• Xét nghiệm máu: tìm các bệnh nhiễm trùng hoặc kiểm tra sức khỏe tổng quát. 
• Xét nghiệm đờm: Ho và sau đó nhổ vào một cái ống. Mẫu của bạn sẽ được kiểm tra các dấu hiệu của virus hoặc vi khuẩn.
• Xét nghiệm chức năng phổi. Nếu bạn bị viêm phế quản mãn tính, họ có thể sử dụng máy để kiểm tra xem phổi của bạn hoạt động tốt như thế nào.

Điều trị viêm phế quản như thế nào?

Viêm phế quản cấp tính thường không được điều trị bằng thuốc. Nếu bạn bị cúm và các triệu chứng của bạn kéo dài hai ngày, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus. 

Vì bệnh viêm phế quản hầu như không bao giờ do vi khuẩn gây ra nên thuốc kháng sinh sẽ không giúp bạn khỏi bệnh mà thậm chí có thể khiến bệnh trầm trọng hơn. 

Xem thêm: Bệnh đau lưng và cách chữa trị hiệu quả

Những loại thuốc được sử dụng để điều trị viêm phế quản?

Trong một số trường hợp, bạn có thể sử dụng thuốc để giúp giảm các triệu chứng, bao gồm:

• Thuốc kháng virus: Nếu bệnh viêm phế quản của bạn là do cúm gây ra, bác sĩ cóthể kê đơn thuốc kháng vi-rút, như Tamiflu®, Relenza® và Rapivab®. Nếu bạn bắt đầu dùng thuốc kháng vi-rút ngay sau khi các triệu chứng bắt đầu, bạn có thể cảm thấy khỏe hơn sớm hơn.
• Thuốc giãn phế quản. Bác sĩ có thể kê toa thuốc giãn phế quản (thuốc giúp mở rộng đường thở) nếu bạn khó thở.
• Thuốc chống viêm. Bác sĩ có thể kê toa corticosteroid và các loại thuốc khác để giảm viêm.
• Thuốc giảm ho. Thuốc giảm ho không kê đơn hoặc theo toa (thuốc chống ho) có thể giúp giảm ho dai dẳng. Các loại thuốc này bao gồm dextromethorphan (Robitussin®, DayQuil™, PediaCare®) và benzonatate (Tessalon Perles®, Zonatuss™).
• Thuốc kháng sinh. Rất ít khả năng bạn sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh cho bệnh viêm phế quản, trừ khi bác sĩ chẩn đoán bạn bị nhiễm vi khuẩn.
• Điều trị COPD/hen suyễn. Nếu bạn bị COPD hoặc hen suyễn, bác sĩ có thể sử dụng các loại thuốc bổ sung hoặc phương pháp điều trị hô hấp cho bệnh viêm phế quản mãn tính.

Làm thế nào để kiểm soát các triệu chứng của viêm phế quản?

Tại nhà, có thể sử dụng phương pháp không dùng thuốc hoặc thuốc không kê đơn. Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc tắm nước ấm có thể giúp làm lỏng chất nhầy và giúp thở dễ dàng hơn. Bạn có thể dùng ibuprofen (Advil®, Motrin®) hoặc acetaminophen (Tylenol®) để giảm đau nhức do nhiễm virus.

Xem thêm: Ung thư vòm họng – Triệu chứng và các giai đoạn ung thư vòm họng

Làm cách nào để giảm nguy cơ mắc bệnh viêm phế quản?

Cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh viêm phế quản là tránh bị nhiễm virus và các nguyên nhân gây kích ứng phổi khác. Các biện pháp bao gồm:

• Cố gắng tránh ở gần người khác nếu bạn hoặc họ có thể bị bệnh. Điều này đặc biệt đúng trong những tháng mùa đông khi mọi người tụ tập trong nhà.
• Tránh khói và các chất kích thích khác.
• Nếu bạn bị hen suyễn hoặc dị ứng, hãy tránh mọi tác nhân có thể là chất gây hại(bao gồm cả vật nuôi, bụi và phấn hoa).
• Không khí ẩm ít có khả năng gây kích ứng phổi của bạn.
• Nghỉ ngơi nhiều.
• Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước. Nếu bạn không thể sử dụng xà phòng và nước, hãy sử dụng chất khử trùng tay có chứa cồn.
• Đảm bảo rằng bạn được tiêm về vacxin cúm và viêm phổi.

Nguồn: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/3993-bronchitis

Dịch bởi: Ds Diệu Nguyễn