Công dụng
– Bốc nhiệt do khí: Dùng phối hợp với thạch cao dưới dạng bạch hổ thang.
– Ho do nhiệt ở phế hoặc ho khan do thiếu âm: Dùng phối hợp với xuyên bối mẫu dưới dạng nhị mộc tán.
– Thiếu âm ở phổi và thận kèm dấu hiệu nhiệt biểu hiện như sốt về chiều, ra mồ hôi buổi tối và nóng nhẹ lòng bàn tay, lòng bàn chân và ngực: dùng phối hợp với hoàng bá.
– Đái đường biểu hiện như háo khát, đói và đi tiểu nhiều: dùng phối hợp với thiên hoa phấn, ngũ vị tử mạch đông và cát căn dưới dạng ngũ diệp thang.
Liều dùng – Cách dùng
– Ngày dùng từ 6 g đến 12 g, dạng thuốc sắc hoặc hoàn tán. Thường phối hợp với các vị thuốc khác.
Không sử dụng trong trường hợp sau
– Tuyệt đối không sử dụng tri mẫu trong trường hợp tỳ hư hay tiêu chảy.
Dược lý
– Tính vị: Vị đắng, tính hàn và không độc.
– Quy kinh: Vào 3 kinh là Vị, Thận và Tỳ.
– Giảm thân nhiệt: Đối với cả chứng hư hay thực nhiệt thì kết quả nghiêm cứu thực nghiệm cho thấy tri mẫu đều có tác dụng hạ thân nhiệt rõ rệt.
– An thần: Dược liệu có thể làm giảm tính hưng phấn của hệ thống thần kinh. Tác dụng này của tri mẫu sẽ phát huy tốt hơn khi kết hợp với các dược liệu khác. Kết hợp với toan táo nhân sẽ làm giảm tính hưng phấn vỏ đại não, hỗ trợ điều trị mất ngủ. Kết hợp với hoàng bá sẽ giúp làm giảm tính kích thích tình dục. Kết hợp với bạch thược có thể làm tăng hưng phấn thần kinh cơ. Và khi kết hợp với quế chi sẽ cho tác dụng giảm đau trong trường hợp thấp khớp.
– Kháng khuẩn: Tri mẫu được chứng minh là có tác dụng ức chế hoạt động của trực khuẩn thương hàn, tụ cầu khuẩn hay trực khuẩn đường ruột.
Bảo quản
– Cần bảo quản dược liệu trong túi kín, để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nấm mốc và mối mọt.
Đặc điểm
– Tri mẫu là một loại cỏ sống lâu năm, thân rễ chạy ngang.
– Lá mọc vòng, dài khoảng 20 – 30cm, hẹp, đầu nhọn, phía dưới ôm vào nhau.
– Mùa hạ, ra cành mang hoa. Cao chừng 60 – 90cm. Cụm hoa thành bông hoa nhỏ, màu trắng.
Xem thêm sản phẩm có chứa hoạt chất
