BÀI VIẾT

Bạch Quả

Tác giả: Dược sĩ Nguyễn Thị Diệu

Tháng Tám 16, 2023
4:25 chiều

Tên khác

– Ngân hạnh, Rẽ quạt, Áp cước tử, Công tôn thụ, Ginkgo

Công dụng

– Theo y học dân gian, Bạch quả có vị ngọt, hơi đắng, tính ôn. Dùng để trị giun, viêm phế quản, viêm mũi mạn tính, đau buốt chân tay do lạnh, viêm khớp và phù.
– Theo y học hiện đại, lá khô Bạch quả dùng điều trị triệu chứng thiểu năng tuần hoàn não mức độ nhẹ và vừa, suy giảm trí nhớ, giảm tập trung, trầm cảm, chóng mặt, ù tai và nhức đầu. Cao Bạch quả giúp giảm triệu chứng đau cách hồi trong bệnh động mạch ngoại biên, bệnh Raynaud, hội chứng sau viêm tĩnh mạch và ù tai, chóng mặt do mạch máu hoặc thoái hóa.

Liều dùng – Cách dùng

– Các chế phẩm Bạch quả được chế biến làm thực phẩm chức năng Ginkgo biloba. Lá khô của cây có thể được sử dụng để pha trà. Liều 3 – 10g/ngày, chia làm 3 lần mỗi ngày.
– Liều dùng tiêu chuẩn của dịch chiết Bạch quả EGb 761 được sử dụng trong hầu hết các nghiên cứu và được các nhà sản xuất khuyến nghị: 40mg, 3 lần mỗi ngày, hoặc 80mg, 2 lần mỗi ngày.
– Hạt: không nên dùng quá 8 đến 10 hạt nấu chín mỗi ngày cho người trưởng thành và chế phẩm này không được khuyến cáo sử dụng lâu dài.
Không sử dụng trong trường hợp sau
– Người có thực tà không nên dùng bạch quả. Không nên dùng nhiều làm cho khí ủng trệ. Trẻ con mà dùng thì phát kinh phong và sinh bệnh cam. Không nên dùng hạt sống.

Lưu ý khi sử dụng

– Thận trọng khi sử dụng Bạch quả ở những bệnh nhân bị rối loạn chảy máu hoặc những người dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc chống tiểu cầu hoặc liệu pháp chống đông máu.
– Cần thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc trẻ sơ sinh.
– Bệnh nhân trầm cảm nên được sự đồng ý của bác sĩ trước khi sử dụng vị thuốc này.

Tác dụng không mong muốn

– Tác dụng phụ nhẹ bao gồm đau đầu, tim đập nhanh, rối loạn tiêu hóa, táo bón, dị ứng da.

Quá liều

– Triệu chứng ngộ độc bạch quả thường gặp: Nhức đầu, co rút gân, phát sốt, bứt rứt khó chịu, khó thở, nôn mửa
– Xử trí: Lấy ngay 63g vỏ quả bạch quả hoặc 125g cam thảo sắc lấy nước uống để giải độc. Trường hợp triệu chứng ngộ độc không được đáp ứng cần đến cơ sở ý tế ngay lập tức

Dược lý

– Tính vị: Vị ngọt, hơi đắng, tính ôn.
– Quy kinh: Vào kinh Tâm, Phế.
– Tác dụng trên thiểu năng tuần hoàn não và bệnh tuần hoàn ngoại biên:
– Các nhà khoa học châu Âu khi nghiên cứu thành phần hóa học và tác dụng của lá bạch quả cũng đã phát hiện được các hoạt chất có tác dụng bổ não, chống lão hóa, giúp cho người cao tuổi khôi phục trí nhớ, trị chứng ngủ gật, kém trí nhớ, hay cáu gắt của người cao tuổi. Hai hoạt chất ginkgolide B và sesquiterpene bilobalide trong chiết suất ginkgo biloba làm tăng tuần hoàn trong não, cùng làm tăng chịu đựng của mô khi thiếu oxy được coi như là một chất bảo vệ thần kinh, chống oxy hóa, chống gốc tự do, ổn định màng và ngăn cản yếu tố kích hoạt tiểu cầu. Những tác dụng dược học khác gồm làm thư giãn nội mô qua sự ngăn chặn phosphodiesterase, ngăn chặn bớt mất độ nhầy của thụ thể choline gây nhầy, thụ thể gây tiết adrenaline, kích thích tái hấp thu choline, ngăn cản sự đóng tụ mảng beta amyloid.
– Cao Bạch quả qua thực nghiệm cho thấy có tác dụng bảo vệ chuột cống trắng chống lại bệnh thiếu máu cục bộ não. Tiêm truyền tĩnh mạch cao Bạch quả giúp ngăn cản sự phát triển nhồi máu não (khi tiêm mảnh vỡ cục đông máu của nó vào động mạch cảnh gốc). Ngoài ra còn có tác dụng tốt trên nhồi máu não cấp tính hoặc thiếu máu cục bộ não do nghẽn mạch. Trong điều kiện giảm lượng oxy từ không khí thở vào, động vật điều trị với cao bạch quả sẽ sống sót lâu hơn so với nhóm đối chứng, không những do tác dụng tăng lưu lượng tuần hoàn não, mà còn do làm tăng nồng độ glucose và adenosin triphosphat trong máu. Cao Bạch quả tiêm truyền tĩnh mạch còn làm tăng đường kính tiểu động mạch ở mèo, làm giảm sử dụng glucose bởi não. Nó có hiệu quả điều trị phù não gây ra bởi các chất độc hại thần kinh hoặc do chấn thương. Trong nhồi máu não gây ra bởi natri arachidonat ở chuột cống trắng, cao Bạch quả dạng uống hoặc tiêm dưới da có tác dụng ức chế một phần sự tăng nước, natri và calci, đồng thời ức chế tình trạng giảm kali trong não. Cho chuột nhắt trắng uống cao Bạch quả trong 4-8 tuần giúp tăng trí nhớ và nhận thức trong thí nghiệm phản xạ có điều kiện.
Tác dụng trên tiền đình và thính giác:
– Cao Bạch quả làm giảm thương tổn ốc tai ở chuột lang và có tác dụng tốt trên độ thấm mao mạch và vi tuần hoàn chung. Cải thiện chức năng về tiền đình và thính giác trên động vật gây thương tổn thực nghiệm.
– Tác dụng đối kháng với yếu tố hoạt hóa tiểu cầu (PAF – platelet activation factor):
– Các hợp chất ginkgolid của cao bạch quả, đặc biệt ginkgolid B là chất đối kháng của PAF. Ginkgolid B có tác dụng ức chế mạnh sự giảm lượng tiểu cầu và co thắt phế quản gây bởi PAF ở chuột lang.
Tác dụng trị bệnh Alzheimer:
– Có tác dụng ức chế acetylcholinesterase, một loại enzyme làm hủy hoại chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine

Đặc điểm

– Cây thân gỗ to, cao 20 – 30m, tán lá sum suê. Thân hình trụ, phân thành cành dài, gần như mọc vòng, trên cành có những cành nhánh ngắn, mang lá có cuống dài.
– Lá mọc so le, thường tụ ở một mấu, phiến lá hình quạt, gốc thuôn nhọn, mép lá phía trên tròn, nhẵn, lõm giữa chia phiến lá thành hai thùy rộng. Gân lá rất sít nhau, tỏa từ gốc lá thành hình quạt, phân nhánh theo hướng rẽ đôi, cuống lá dài hơn phiến.
– Bạch quả là cây đơn tính khác gốc.
– Quả hạch, hình trứng, kích thước bằng quả mận, thịt màu vàng, có mùi bơ khét rất khó chịu.

Xem thêm sản phẩm chứa hoạt chất

Neuro Brain Gold – Giúp bổ sung dưỡng chất cho não, nâng cao trí nhớ.