Hương phụ, còn gọi là Củ gấu, Cỏ gấu, và một số tên khác, được biết đến với khả năng trị kinh nguyệt không đều, chữa các chứng trong thai sản, trừ đờm, tiêu thực, và giảm đau. Một số tính chất dược lý của nó bao gồm tác dụng kiểu estrogen, kháng khuẩn và ức chế thần kinh trung ương. Liều dùng khuyến nghị là 6-12g hàng ngày, dưới dạng thuốc sắc, bột, viên, cao, hay rượu thuốc. Phụ nữ mang thai và những người gặp các triệu chứng nhất định không nên sử dụng. Hương phụ có hai loại chính: vườn và biển, cả hai đều có mùi thơm và vị đắng ngọt.
Tên khác
– Củ gấu, Cỏ gấu, Hương phụ, Cỏ cú, Nhả chông mu (Tày), Sa thảo.
Công dụng
– Trị kinh nguyệt không đều, chữa các chứng trong thai sản, trừ đờm, tiêu thực, giảm đau, can tỳ bất hòa.
– Can khí uất kết, đau vùng hông sườn và cảm giác tức ở ngực.
– Chướng và đau bụng và thượng vị.
– Vị hàn, khí trệ.
– Can hàn, sưng đau tinh hoàn hoặc thoát vị.
– Can khí uất trệ, kinh nguyệt không đều, vú căng và đau.
Liều dùng – Cách dùng
– Ngày dùng 6 – 12g. Dạng thuốc sắc, bột, viên, cao hay rượu thuốc. Dùng riêng hay phối hợp trong các phương thuốc phụ khoa, đau dạ dày.
Không sử dụng trong trường hợp sau
Một số lưu ý khi sử dụng Hương phụ:
Kiêng kỵ
– Người gầy yếu, nóng trong người, đổ mồ hôi trộm, có dấu hiệu của tình trạng xuất huyết (chảy máu chân răng, chảy máu mũi…).
– Phụ nữ đang mang thai không nên sử dụng vị thuốc.
– Hương phụ không chỉ là loài cây cỏ quen thuộc dân dã, mà từ lâu đã được sử dụng trong dân gian. Với sự đa dạng và phong phú về tác dụng mà dược liệu này được dùng nhiều để điều trị bệnh. Tuy nhiên, để có thể tận dụng hết giá trị của vị thuốc đối với sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến người có chuyên môn, y bác sĩ để kiểm soát rủi ro và những tác dụng không mong muốn.
– Có dấu hiệu dị ứng khi sử dụng hương phụ hay bất cứ loại thảo dược nào trước đó.
Lưu ý khi sử dụng
Một số lưu ý khi sử dụng Hương phụ:
Kiêng kỵ
– Người gầy yếu, nóng trong người, đổ mồ hôi trộm, có dấu hiệu của tình trạng xuất huyết (chảy máu chân răng, chảy máu mũi…).
– Phụ nữ đang mang thai không nên sử dụng vị thuốc.
– Hương phụ không chỉ là loài cây cỏ quen thuộc dân dã, mà từ lâu đã được sử dụng trong dân gian. Với sự đa dạng và phong phú về tác dụng mà dược liệu này được dùng nhiều để điều trị bệnh. Tuy nhiên, để có thể tận dụng hết giá trị của vị thuốc đối với sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến người có chuyên môn, y bác sĩ để kiểm soát rủi ro và những tác dụng không mong muốn.
Phụ nữ có thai và cho con bú
– Không dùng cho phụ nữ đang mang thai.
Dược lý
– Tính vị: vị hơi đắng, hơi ngọt, tính bình
– Quy kinh: Can, tam tiêu
– Cao hương phụ dạng lỏng, tác dụng ức chế sự co bóp, làm dịu sự căng thẳng của tử cung động vật dù là có thai hay không có thai. Vũ Văn Điền, Hoàng Kim Huyền thấy rằng nước sắc của hương phụ vườn và hương phụ biển đều có tác dụng kiểu estrogen và mức độ như nhau. Ngoài ra thấy tinh dầu hương phụ biển cũng có tác dụng kiểu estrogen, hương phụ dạng sống và dạng chế đều có tác dụng kiểu estrogen. Điều đó phần nào chứng minh trong việc dùng hương phụ trong các bệnh phụ nữ.
– Tác dụng kháng khuẩn: Hương phụ còn ức chế Staphylococcus aureus và Sh.shiga.
– Ngoài ra còn có tác dụng giảm đau, ức chế thần kinh trung ương trên động vật thí nghiệm.
Bảo quản
– Ở những nơi khô thoáng, tránh ẩm mốc.
Đặc điểm
– Hương phụ vườn: Thân rễ (thường gọi là củ) hình thoi, thể chất chắc. Mặt ngoài màu xám đen, có nhiều nếp nhăn dọc và đốt ngang, trên mỗi đốt có lông cứng mọc thẳng góc với củ, màu xám đen và có nhiều vết tích của rễ con. Mùi thơm, vị hơi đắng ngọt, sau đó có vị cay.
– Hương phụ biển: Thân rễ hình thoi, thể chất chắc, mặt ngoài có màu nâu hay nâu sẫm; có nhiều nếp nhăn dọc và đốt ngang củ, trên mỗi đốt có lông cứng mọc nghiêng theo chiều dọc, về phía đầu đầu củ, màu nâu hay nâu xẫm và có nhiều vết tích của rễ con. Mùi thơm, vị hơi đắng ngọt, sau đó có vị cay.
Điều Kinh Nang – Hỗ trợ rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều.
Bổ huyết điều kinh Đông Dược Việt – Giảm các triệu chứng đau bụng, đau đầu khi hành kinh, giảm khí hư bạch đới, hoàng đới.
An Huyết Đơn – Giúp bổ huyết điều hòa kinh nguyệt.
Bổ Gân Tê Bại – Giúp hoạt huyết, mạnh gân cốt, hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp do phong thấp
Hoàng Nữ Khang – Giúp bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt.
Ychiso Paris – Hỗ trợ cải thiện nội tiết tố cho phụ nữ, giảm triệu chứng tiền mãn kinh
Regmens Gold – Giúp bổ huyết, điều kinh, tăng cường lưu thông máu.
Bổ huyết điều kinh Ginic – Điều hoà kinh nguyệt, lưu thông khí huyết
