Dạng thuốc nhỏ mắt được dùng phổ biến là dung dịch nước. Nhưng thuốc dùng cho mắt hay còn gọi là thuốc nhãn khoa còn bao gồm: thuốc mỡ, thuốc hỗn dịch (tức thuốc có chứa các hạt nhỏ rất mịn), thuốc đặt vào mắt…. Thuốc nhãn khoa nói chung được định nghĩa là những chế phẩm vô khuẩn (tức không chứa các vi khuẩn gây bệnh), không chứa các chất lạ gây hại, được pha chế và đóng gói thích hợp để nhỏ vào mắt hoặc tra vào bờ mí mắt hoặc chỉ đặt vào mắt, với mục đích điều trị hoặc chuẩn đoán các bệnh về mắt. Với định nghĩa như trên cho thấy thuốc nhỏ mắt là dạng thuốc đặc biệt, phải đáp ứng các tiêu chuẩn hết sức khắt khe để dùng cho cơ quan hết sức nhạy cảm và dễ bị thương tổn là mắt người. Thuốc nhỏ mắt cần đạt những tiêu chuẩn đặc biệt nào? Thuốc nhỏ mắt phải đạt 2 tiêu chuẩn sau: Vô khuẩn: tất cả các chế phẩm dùng trong nhãn khoa đều phải đạt tiêu chuẩn vô khuẩn giống như thuốc chích. Để bảo đảm độ vô khuẩn, thuốc nhỏ mắt được điều chế trong điều kiện môi trường vô khuẩn, thường được thêm chất sát khuẩn thích hợp, sau khi pha chế phải được tiệt khuẩn bằng phương pháp tiệt khuẩn thích hợp. Vì vậy, không thể lấy bất cứ dạng thuốc nào khác ngoài thuốc nhỏ mắt để dùng cho mắt. Đã có trường hợp dùng thuốc sai khá phổ biến là có một số bà con đã dùng thuốc nhỏ tai, nhỏ mũi nhỏ vào mắt thay cho thuốc nhỏ mắt. Thậm chí có người dùng thuốc dạng kem bôi ngoài da trị nấm để tra vào mắt và bị tai biến hư cả con mắt. Xin được nhắc lại, thuốc nhỏ tai, nhỏ mũi, thuốc dạng kem bôi ngoài da hoàn toàn không được dùng làm thuốc nhỏ mắt. Đăng trương: Khi nhỏ thuốc vào mắt, mắt cảm thấy dễ chịu, một phần là do dung dịch thuốc nhỏ đẳng trương với dịch nước mắt. Hay nói khác hơn, thuốc nhỏ mắt phải có tính chất giống như nước mắt. Nếu dung dịch thuốc nhỏ mắt không đẳng trương dễ gây khó chịu, gây đau ở mắt, làm nước mắt tiết nhiều và đẩy thuốc ra ngoài. Có người đã dùng một loại dược liệu là vị thuốc Đông y hòa tan trong sữa mẹ và dùng sữa có chứa dược liệu này nhỏ vào mắt chữa bệnh. Sữa mẹ cũng gần đẳng trương với nước mắt không gây khó chịu nhưng làm như thế thật sự không an toàn chút nào, dược liệu có thể bị nhiễm khuẩn hoặc chứa các chất lạ có thể hại mắt. Về tính đẳng trương của thuốc nhỏ mắt có thể giúp ta một kinh nghiệm, nếu nhỏ một thuốc nào đó vào mắt mà thấy xót, khó chịu, đau nhức thì đấy là có thể không phải thuốc nhỏ mắt do không đạt độ đẳng trương (phải ngưng dùng và nhất thiết hỏi các nhà chuyên môn). Những trình bày ở trên cho thấy sử dụng thuốc dùng trong nhãn khoa phải hết sức thận trọng, phải nắm vững tính năng của dạng thuốc, chỉ dùng đúng thuốc nhỏ mắt để chữa các bệnh về mắt chứ không thể dùng bất cứ dạng thuốc nào khác. Lâu nay, có một số người, thậm chí có nhà chuyên môn khi sử dụng thuốc chỉ nghĩ đến hoạt chất điều trị có đáp ứng đến yêu cầu chữa trị mà không lưu ý đến dạng thuốc có thích hợp để đưa đến những nhầm lẫn hết sức đáng tiếc

Thuốc nhỏ mắt cần dùng trị những bệnh lý gì? Tùy theo bệnh lý, bác sĩ nhãn khoa sẽ lựa chọn thuốc nhỏ mắt chứa các hoạt chất khác nhau. Có thể kể các nhóm thuốc sau: – Thuốc nhỏ mắt chống nhiễm trùng, chia ra: Thuốc chứa chất sát trùng: Argyrol (chứa bạc vitelinat, ngừa nhiễm trùng mắt do lậu cầu ở trẻ sơ sinh), sulfaxylum (một loại sulfamid), kẽm silfat (dung dịch 0,5-1%). Thuốc chứa kháng sinh kháng khuẩn: cloramphenicol (Cloraxin 0,4-0,5%), tetracyclin (thuốc mỡ 1% trị đau mắt hột), neomycin (Neocin), ciprofloxacin (Ciloxan), gentamycin (Ophtagram), tobramycin (Tobrax)…

Thuốc chứa kháng sinh kháng nấm: natamycin (Natacyn)… Thuốc chứa chất kháng siêu vi: acyclovir (Zovirax). Thuốc chống nhiễm trùng + corticoid: Dexacol (cloramphenicol + dexamethason), Neodexa (neomycin + dexa), Chlorocid-H, Polydexa… Thuốc corticoid: Cebedex, Pred-Fort… Thuốc giãn đồng tử (để khám mắt): atropin, homatropin, Mydriacyl. Thuốc co đồng tử: pilocarpin. dƆ mbyl Tll – Thuốc trị tăng nhãn áp: acetazolamid, Alphagan, Betagan, Timolol. Thuốc tê: tetracain. 00 Thuốc chứa chất chống viêm không steroid: diclofenac (Naclof). Thuốc rửa mắt, dịu mắt: Refresh, Tears natural, Visine, V.Rohto, Dainakol

Thuốc làm chậm đục thủy tinh thể: Catarstat, Catacol, Vitreolent, Vitaphakol

Cần lưu ý gì khi sử dụng thuốc nhỏ mắt?

Khi sử dụng, ta cần lưu ý: * Khi đã mở lọ thuốc ra chỉ nên dùng trong vòng 15 ngày kể từ khi mở lọ. Chính vì vậy, khi mở lọ thuốc dùng, ta nên ghi ngày để đúng hạn 15 ngày sẽ bỏ đi. Sau khoảng thời gian 15 ngày còn thừa nên bỏ đi vì có nguy cơ không còn đạt được độ vô khuẩn. . Hiện nay có nhiều loại thuốc nhỏ mắt khác nhau bán ở nhà thuốc, từ thuốc nhỏ mắt, làm cho dịu mắt, bổ dưỡng đến loại đặc biệt như làm chậm đục thủy tinh thể, trị tăng nhãn áp. Nhưng nhiều nhất là thuốc chứa kháng sinh kết hợp với corticoid như Dexacol, Polydexa, Tobradex. Nên lưu ý chỉ sử dụng thuốc nhỏ mắt khi thật sự cần thiết. Khi mắt không việc gì thì không cần thiết phải nhỏ mắt gọi là để mắt sáng hơn. Nếu mắt mới bị đỏ mà chưa đi khám mắt được có thể dùng tạm thuốc chứa kháng sinh đơn độc như Cloraxin, lưu ý thuốc này không dùng được cho trẻ sơ sinh, riêng người lớn nếu nhỏ sau 1-2 ngày không thấy đỡ phải đi khám bác sĩ chuyên khoa. . Không nên tự ý dùng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid (như Dexacol, Polydexa, Cebedex…) mà chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, bởi vì dùng sai có thể bị tai biến trầm trọng. Như mắt bị nhiễm virus (siêu vi), vi nấm, hay chớm tăng nhãn áp mà nhỏ thuốc có chứa corticoid thì rất mù mắt. nguy hiểm có thể Khi nhỏ thuốc vào mắt: tay nên rửa sạch, dùng ngón tay kéo mí mắt dưới xuống, nhỏ vào mí mắt với đúng số giọt theo yêu cầu trong khi hướng mắt lên trên. Tránh không cho chạm đầu lọ thuốc vào mắt cũng như bất cứ vật nào khác. Nhỏ xong đậy kín lạ thuốc ngay. • Không dùng thuốc nhỏ mắt là dung dịch khi thuốc có hiện tượng đục, đổi màu (dù còn trong hạn dùng). Nếu đang nhỏ thuốc thấy mắt đau nhức, hoặc ngay cả mắt mới bị đau chưa dùng thuốc nhỏ mắt mà bị đau nhức phải đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt gấp, vì đó là dấu hiệu nguy hiểm